بازار داغ گردشگری در ATM دبی | وزارت گردشگری ایران باز خواب ماند!

سی امین (بازار مسافرتی عربی) معروف به (ATM) از 17 تا 20 اردیبهشت ماه در دبی برگزار شد. اگرچه نمایشگاه امسال میزبان بیش از 160 کشور در 2600 غرفه و 46000 کارشناس و 33000 بازدیدکننده بود، اما ایران در آن حضور نداشت. این نمایشگاه که توانست رکورد جدیدی را به نام خود ثبت کند و نسبت به سال قبل 15 درصد افزایش بازدید داشته باشد، فرصت مناسبی برای معرفی و گسترش بازار گردشگری ایران از دست رفته بود.

نمایشگاه ATM امسال با موضوع «توانمندسازی نوآوری: تبدیل سفر از طریق کارآفرینی» برگزار شد و بخش جالبی از این نمایشگاه بر روی آینده سفر و گردشگری متمرکز بود. در این بخش شرکت های مختلف فناوری مسافرتی برای ارائه ایده ها و برنامه های خود حضور گسترده ای داشتند.

کشورهای مختلف در قالب غرفه های هماهنگ در نمایشگاه حضور داشتند و هر قسمت از غرفه به یک فعال گردشگری اختصاص داشت. بسیاری از میزهای فعال در غرفه های کشورها مشغول فروش بسته های مسافرتی یا توضیح خدمات خود بودند. بسیاری از صاحبان آژانس ها و مخاطبان آنها با هدف از پیش تعیین شده بازدید از دستگاه خودپرداز با دست پر وارد نمایشگاه شده بودند. این نمایشگاه برخلاف نمایشگاه‌های گردشگری داخلی صرفا جنبه تبلیغاتی ندارد و بخش مهمی از برقراری ارتباط بین حوزه‌های مختلف صنعت گردشگری در کشورهای مختلف و ایجاد تفاهم‌های همکاری بین آن‌ها است.

علاوه بر این برخلاف نمایشگاه‌های گردشگری داخلی و برخی نمایشگاه‌های خارجی، رقص، آواز و غذا بخش اصلی این نمایشگاه نبود و برخی غرفه‌ها تنها برای ایجاد تجربه وارد آن شدند. کشورهای مختلف البته با نمایشگرهای بسیار بزرگ و ویدئوهای تبلیغاتی متعدد خود سعی در جلب توجه بازدیدکنندگان داشتند.

بخش هتل‌ها، اقامتگاه‌ها و بوتیک‌های هتل محل جذابی برای علاقه‌مندان به سفر و اقامت در هتل بود. بسیاری از هتل های معروف دنیا با تزئینات خاص و چشمگیر در این قسمت از نمایشگاه شرکت کردند و امکانات و به ویژه قدمت خود را به نمایش گذاشتند. همچنین شرکت های هواپیمایی کشورهای اطراف ایران نیز در این نمایشگاه حضور پررنگی داشتند. قطر، امارات و ترکیه با تنوع صندلی و فضایی در کلاس های پروازی مختلف خود در این نمایشگاه شرکت کردند.

سفرهای لوکس و سلطنتی، روندی خاص در گردشگری

در سال های اخیر، برخی از کشورهای جهان شاهد بازار جدیدی در زمینه گردشگری بوده اند. سفرهای لوکس و سلطنتی. به نظر می رسد برخی کشورها از بازار انبوه گردشگران فاصله گرفته اند و آنها را صرفاً آماری می دانند و به دنبال ایجاد مقاصد ویژه برای گردشگران خاص هستند. مقاصد گران قیمت و انحصاری غیرقابل دسترس برای عموم؛ اما تجربه منحصر به فردی را برای گردشگران به ارمغان می آورد و همچنین درآمد خوبی برای کشور مقصد دارد. در نمایشگاه گردشگری دبی امسال، برخی از غرفه ها و کشورها نگاهی اجمالی به این بخش جذاب از سفر داشتند. رئیس گردشگری مالزی در نشست خبری با اشاره به ماه عسل یک خانواده سلطنتی اروپایی به مقصدی در مالزی، امکان سفرهای لوکس و خاص در مالزی را معرفی و تبلیغ کرد. البته مالزی سیاست متفاوتی در مورد سفرهای لوکس دارد و رئیس گردشگری این کشور تجربه سفرهای لوکس را که در دسترس عموم است، برجسته کرد.

در حاشیه این نمایشگاه نشست تخصصی با موضوع «سطح بعدی سفرهای لوکس» برگزار شد و کارشناسان این حوزه درباره این بازار ویژه سفر به بحث و تبادل نظر پرداختند. در این جلسه به بازار پر ریسک این نوع سفرها اشاره شد و راهکارهایی برای فعالان این حوزه ارائه شد.

استفاده کلی از ATM در دبی توسط کشورهای آسیایی

کشورهای آسیایی امسال در نمایشگاه گردشگری دبی شرکت کردند. طبیعتا کشورهای عربی با دست پر به این نمایشگاه آمدند. عربستان سعودی با پروژه نئوم و تبلیغات گسترده در این نمایشگاه حضور یافت و دوبی و قطر غرفه های هیجان انگیزی را برای نمایشگاه تدارک دیده بودند.

غرفه شهر ابوظبی که با شعار «ابوظبی را تجربه کنید» در 150 متر مربع تهیه شده بود، توانست جایزه بهترین طراحی غرفه را در نمایشگاه گردشگری دبی امسال از آن خود کند. کشورهایی مانند مالزی و سریلانکا نیز در کنار غرفه های بزرگ و برنامه های گسترده خود از این فرصت برای برگزاری نشست های خبری در این نمایشگاه استفاده کردند. هارین فرناندو وزیر گردشگری سریلانکا در نشست خبری خود بر ایجاد بازارهای جدید گردشگری تاکید کرد و کشورهای منطقه خاورمیانه را یکی از اهداف جذب گردشگر دانست. همچنین در این نشست خبری نمایندگان سریلانکا تفاهم خود را با امارات برای افزایش پروازهای مستقیم و تبلیغ مقاصد گردشگری سریلانکا در خطوط هوایی امارات اعلام کردند.

همچنین یاسمین محمود، رئیس گردشگری مالزی، تلاش این کشور برای جذب گردشگری از منطقه خاورمیانه را مورد تاکید قرار داد و گفت:

قرار دادن مالزی به عنوان یک مقصد مطلوب برای گردشگران مسلمان و همچنین کمپین های تبلیغاتی ما با هدف دستیابی به هدف ما در بازار گردشگری است. مالزی قصد دارد در سال 2024 بیش از 27 میلیون گردشگر جذب کند و افزایش ورود گردشگران از کشورهای عربی و خاورمیانه ما را به فکر توسعه جدی این بازار انداخت.

چنین رویدادهایی در حاشیه نمایشگاه گردشگری دبی نشان از توجه و امکان استفاده از تریبون ها با حضور خبرنگاران بین المللی دارد. همچنین نشان دهنده ظرفیت این گونه نمایشگاه ها برای گسترش سهم بازار گردشگری کشورها و مشارکت کشورهای مختلف با برنامه ریزی و هدف گذاری بخشی از بازار با توجه به شرایط و مکان نمایشگاه است. ظرفیت هایی که ایران با عدم حضور در نمایشگاه از دست داد.

وزارت گردشگری در ضرر است!

بسیاری از کشورها از سراسر جهان در ATM دبی شرکت کردند. این نمایشگاه به طور خاص برای بخشی از بازار سفر خاورمیانه و آسیا برگزار شد. به همین دلیل کشورهای مختلف با برنامه ریزی مشخص در این نمایشگاه شرکت کردند تا گردشگران کشورهای این منطقه را جذب کنند و یا پیوندهایی برای برگزاری تورهای گردشگری به این کشورها ایجاد کنند. طبیعتاً کشورها و شهرهای حوزه خلیج فارس با تمام قوا در این نمایشگاه شرکت کرده بودند، از سوی دیگر کشورهای جنوب شرق آسیا کار سختی داشتند. در این شرایط وزارت گردشگری ایران و ساختار گردشگری کشور تصمیم گرفتند در این رویداد مهم منطقه حضور نداشته باشند. رویدادی که در آن بخشی از جامعه گردشگری بر مشارکت خود تاکید کردند. اما به نظر می رسد حضور در نمایشگاه دبی به اندازه حضور در نمایشگاه های اروپایی برای روسای وزارت گردشگری اهمیت نداشته است.

بر اساس اسنادی که مرکز گردشگری و اتومبیلرانی زیر مجموعه های وزارت گردشگری به دست « کجارو » رسیده است، اواخر سال گذشته در نامه ای به هیئت مدیره جامعه تورگردانان ایران اعلام کرد که از آنجایی که گروه های گردشگری، شرکت های هواپیمایی و هتل های کشور علاقه مند به شرکت در این نمایشگاه هستند و هزینه غرفه 98 متر مربعی در نمایشگاه دبی 150 هزار دلار بوده است، صاحبان آژانس ها با 12 غرفه با هزینه هر کدام 5000 دلار می توانند در این نمایشگاه حضور یابند.

مصطفی شفیعی شکیب رئیس انجمن راهنمایان تور طی نامه ای به رئیس هیئت مدیره مرکز گردشگری و اتومبیلرانی و در پاسخ به نامه فوق اهمیت حضور در این نمایشگاه ها را به سران دولت ابلاغ کرد.

رهبر جامعه راهنمایان تور در این نامه گفته است:

1. در حال حاضر تنها کشورهای همسایه از جمله امارات، عمان، بحرین، عراق، قطر، کویت و عربستان به میزان اندکی به ایران گردشگر می فرستند.

2. کشورهای اروپایی از جمله برخی کشورهای آسیایی سفر به ایران را ممنوع کرده اند و به آژانس های مسافرتی خود اجازه تبلیغات و اعزام گردشگر به ایران را نمی دهند.

3. چین و روسیه که در گذشته نزدیک به ایران گردشگر می فرستادند، دیگر مانند گذشته فعال نیستند.

4. برای کشورهای همسایه که موانع جدی در اعزام گردشگر به ایران ندارند، حضور فعال و چشمگیر در این نمایشگاه که همه همسایگان در آن حضور دارند، ضروری است.

جامعه تورگردانان در این نامه پیشنهاد می کنند در صورتی که هزینه شرکت برای هر آژانس به حدود دو هزار دلار برسد بیش از 10 آژانس و هتل در این نمایشگاه شرکت کنند. پیشنهادی که به نظر می رسد با استقبال خوبی از سوی این مرکز مواجه نشده است، بنابراین جای ایران در نمایشگاه گردشگری دبی خودپرداز خالی است.

موضوع حضور ایران در نمایشگاه خارجی 20 اردیبهشت ماه در جلسه «شورای تعیین سیاست گذاری نمایشگاه گردشگری خارجی 1403» مورد بررسی قرار گرفت. این شورا یک هفته قبل از خودپرداز در دبی تشکیل شد، در حالی که ایران در این نمایشگاه نزدیک کشور حضور نداشت. بر اساس آمارهای این نشست، مشارکت ایران در نمایشگاه های گردشگری در کشورهای اروپایی 52 درصد، در کشورهای همسایه 25 درصد و در کشورهای شرق و جنوب شرق آسیا تنها 23 درصد است.

آمارها نشان می دهد که روسای وزارت گردشگری نمایشگاه های اروپایی را ترجیح می دهند، این اتفاق در حالی رخ می دهد که شرایط فعلی گردشگری ایران نشان از وضعیت بد این بازار دارد و تورهای بهاره بسیاری از آژانس ها لغو شده است. در شرایطی که اخبار منفی در مورد سفر به ایران منتشر می شود، شرکت های هواپیمایی پروازهای خود را به حالت تعلیق در می آورند و برخی کشورهای اروپایی نسبت به سفر به ایران هشدار می دهند، حضور ایران در نمایشگاه گردشگری دبی می تواند سیگنال مثبتی را به دنیا ارسال کند که بازار گردشگری ایران در حال توسعه است. فعال، فرصتی که اکنون از دست رفته است.

مدیران وزارت گردشگری همزمان با عدم شرکت ایران در اکسپوی 2024 دبی دیدار کردند و یکی از مصوبات این نشست حضور ایران در اکسپوی گردشگری دبی 2025 است.

مشاهدات خبرنگار کجارو نشان می دهد که برخی از نمایندگی های ایرانی شخصا کارکنان و نمایندگان خود را برای پیگیری اهداف بازارهای مورد نظر نمایندگی ها به این نمایشگاه اعزام کرده اند. اتفاقی که اهمیت این نمایشگاه را نشان می دهد; اما عدم حضور دائمی ایران در زیر یک غرفه باعث از بین رفتن فرصت تبلیغات سفر به ایران شد. فرصتی نزدیک به ایران با بسیاری از بازارهای مشترک شامل بیش از 160 کشور.